Adanalı genç psikolog Eslem Yılmaz, son zamanlarda artış gösteren amfetamine (ateş-buz) karşı aileleri ve toplumun tüm kesimlerini uyardı. Ciddi önlemler alınması çağrısında bulunan Yılmaz, her gün yüzlerce belki de binlerce kişinin ailesinin çocuklarını polise, savcılığa şikâyet ettiğini vurguladı. Çocukları ve gençleri amfetamin gibi zararlı maddelerden uzak tutmak için okullarda ve topluma açık alanlarda uzman kişilerce bilgilendirme eğitimleri verilmesi gereğine dikkat çeken Eslem Yılmaz, “Özellikle çocuk ve gençlerimizin zararlı alışkanlıklardan uzak durması için sportif ve kültürel faaliyetlere yönlendirilmelidir. Unutmayın madde sadece kullanan bireyi değil aileyi, toplumu, toplumdaki kültürel yapıdan ekonomik işleyişe kadar tüm yapıları etkilemektedir” dedi.

 TARİHSEL KULLANIMI
Amfetaminin tarihsel kullanımı ile ilgili bilgiler de veren Psikolog Eslem Yılmaz, detaylı açıklamalarında şu bilgilere yer verdi:

“Amfetamin ilk olarak astım, uyku bozuklukları, obezite ve hiperaktivite gibi hastalıkların tedavisi amacıyla geliştirilmiştir.  Amfetaminlerin uyarıcı etkileri nedeniyle II. Dünya savaşında Alman ve Japon ordusunda dayanıklılığı arttırmak amacıyla kullanılmıştır.  Günümüzde ise sadece dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ve depresyon tedavisinde kullanılan bazı ilaçlarda bulunur ve bu ilaçların kullanımı da reçeteyle verilerek kontrol altına alınmaktadır.

KÖTÜYE KULLANIMI

Amfetamin halk arasında yaygın olarak meth, kristal, ateş-buz olarak da bilinir. Son yıllarda medyanın artan ilgisi, ulaşılabilirliği ve fiyatının uygun olması nedeniyle kullanımı artan uyarıcı maddelerden biri olmuştur.  Amfetamin kullanımından kısa bir süre sonra uyanıklık, iştahta azalma, artan enerji, coşku veya kaygı, öfke, korku, saldırganlık ve şüphecilik gibi etkiler ortaya çıkar. Amfetamin kullandıktan sonra etkisi 8 ile 24 saat arasında sürer. Kullanımının ardından kan basıncında, kalp atışında, soluk alıp verme hızında ve vücut ısısında artış ve kalp krizi gibi etkileri görülebilir.

Uzun dönem kullanımında ise aşırı kilo kaybı, diş sağlığında bozulmalar, böbrek yetmezliği, ciltte yaralar, cinsel isteksizlik, hafıza kaybı, halüsinasyonlar, şüphecilik hezeyanları, şiddet içeren davranışlar, beyin yapısında değişimler ve bağımlılık ortaya çıkabilir.  Beyin yapısında gerçekleşen değişimlerin bazıları zamanla iyileşebilse de bazıları kalıcıdır. Benzer bir şekilde, Amfetamin kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan halüsinasyonlar ve/veya şüphecilik, zarar görme hezeyanları görülebilir ve bunlar zamanla kalıcı hale gelebilir.

AMFETAMİN BAĞIMLILIĞI

Bağımlılık 1951 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından bir hastalık olarak kabul edilmiştir. Bağımlılık; kişinin kullandığı bir madde, alkol, nesne veya yaptığı bir davranış üzerinde kontrolünü kaybetmesidir. Amfetamin fiziksel ve psikolojik olarak bağımlılık yapmaktadır. Güçlü bir psikolojik uyarıcı etkisi vardır. Enerji ve güç dalgalanmasına ve neşe hissine neden olur. Bu madde kas tonusunu arttırır, duyuları uyarır ve büyük miktarda enerji üretir. Güçte bir artış, uyanıklık ve iştahta azalma oluşur. Bu durumu tekrar hissetme isteği nedeniyle kişi psikolojik olarak bağımlı hale gelir. Daha sonra amfetamin metabolizmanın sabit bir parçası haline geldiğinde fiziksel bağımlılık oluşur.

Amfetamin kullanımı ile bağımlılığın gelişmesi arasında belirgin bir süre yoktur. Kullanım biçimi, maddenin saflığı, kişinin fiziksel ve psikoloji durumu gibi etmenler ve bu etmenlerin birbiri ile etkileşimi kişinin daha hızlı ya da daha yavaş bağımlı olmasına neden olabilir.

Amfetamin kullanımı için kullanılan malzemelerin (Örneğin; folyo, cam veya metal pipolar, yanık izleri olan kaşıklar, plastik kalemlerin dış kısımları, şırıngalar, jiletler, top haline getirilmiş pamuk parçaları ya da sigara filtreleri) varlığı da kişinin amfetamin kullandığına işaret edebilir.

AMFETAMİN BAĞIMLILIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Amfetamin bağımlılığından uzmanlar tarafından oluşturulan bir tedavi programı ile kurtulmak mümkün olabilir. Tedavinin ilk aşaması kişinin bağımlılığını kabul etmesi ve tedavi olmak istemesidir. Uzman hekim tarafından ilaç tedavisi uygulanır. İlaç tedavisine ek olarak bireysel terapiler, grup terapileri ve motivasyonel görüşme gibi terapiler hastanın tedavide kullanılır. Madde bağımlılığının tedavisinde psikoterapi gerekli ve sürekliliği olan bir tedavi yöntemidir. Hasta ve psikolog arasında oluşan destekleyici ilişki hastaların kendilerini ve sorunlarını daha net görmelerini sağlar. Aynı zamanda bu sorunlarla başa çıkmak için yeni baş etme stratejileri geliştirmelerine de yardımcı olur.

AMFETAMİNİN TOPLUMDAKİ DURUMU
Amfetamin son zamanlarda toplumda çok hızlı bir şekilde bilinir, tanınır ve kullanılır olmuştur. Bunun başlıca sebepleri amfetaminin diğer bağımlılık yapan maddelere göre daha kolay ulaşılabilir olmasıdır. Özellikle düşük fiyatı kullanımını daha cazip hale getirmektedir. Amfetamin ticareti yapan kişiler okul önleri, parklar, mahalle araları gibi birçok yerlerde çocuklara kadar tüm bireylere kolaylıkla ulaşabilmektedir.
Amfetamin kullanan kişilerin aileleri genellikle düşük gelir düzeyine sahip kişilerdir. Amfetamin kullanımı nedeniyle ortaya çıkabilen aşırı şüphecilik, olmayan şeyleri görme ve duyma durumları kişilerin ailesini olumsuz yönde etkilemektedir. Bağımlı kişiler madde tesirindeyken ve bulamadıklarında çevrelerine şiddet göstermekte bazen de ölüm tehlikesi yaşatmaktadır. Amfetamin gibi madde kullanan birçok genç maddeyi bulmak için kişisel ve ev eşyalarını satmaktadır. Genellikle bu kişiler maddeye ulaşmak için ailesini gasp etmekte suç işlemekte, yasa dışı işler yapmakta ve madde ticareti yapmaktadır.
AİLELERİ UYARDI
Her gün yüzlerce belki de binlerce kişinin ailesi çocuklarını polise, savcılığa şikâyet etmektedir. Aileler şikâyet etme nedenlerini çocuklarının hapishanede olmadığı sürece kendi can güvenliklerinin olmadığını, belki orada kontrol altına alınabileceğini söylüyor. Bu sorundan muzdarip aileler emniyet denetimlerinin arttırılmasının gerektiğini ve cezaların yetersiz olduğunu belirtiyor. Çocukları ve gençleri amfetamin gibi zararlı maddelerden uzak tutmak için okullarda ve topluma açık alanlarda uzman kişilerce bilgilendirme eğitimleri verilmelidir. Özellikle çocuk ve gençlerimizin zararlı alışkanlıklardan uzak durması için sportif ve kültürel faaliyetlere yönlendirilmelidir. Unutmayın madde sadece kullanan bireyi değil aileyi, toplumu, toplumdaki kültürel yapıdan ekonomik işleyişe kadar tüm yapıları etkilemektedir.”
Eslem Yılmaz, ailelerin soru ve görüşleri için kendisine [email protected] adresinden ulaşabileceğini sözlerine ekledi.